چه نوع بنزینی مناسب خودروی من است؟

بنزین به عنوان اصلی‎ترین ماده مورد نیاز برای حرکت یک خودروی بنزینی، اهمیت ویژه‎ای در عمر و کیفیت کارکرد موتور خودرو دارد. در صورت استفاده از بنزینی که استاندارد‎های مورد نیاز و کیفیت لازم موتور خودرو را نداشته باشد، راندمان موتور خودرو و عمر آن به شدت کاهش می‎یابند.

وقتی بنزین بی‎کیفیت وارد سیستم سوخت‎رسانی خودرو می‎شود پس از ترکیب شدن سوخت با هوا و متراکم شدن توسط پیستون، قبل از رسیدن به شمع، خود به خود جرقه می‎زند درصورتی که می‎بایست بصورت خیلی روان و راحت عمل احتراق توسط شمع انجام شود امّا این جرقه‎های خود به خودی سبب افزایش مصرف سوخت می‎شود و همینطور دوده‎ها و کربن‎ها درون سیلندر باقی خواهد ماند و این رسوبات بجا مانده از انفجارهای خود به خودی، باعث جرم گرفتن سیلندرها شده که کندی حرکت پیستون و آسیب رساندن به موتور خودرو را موجب می‌شود.

از این رو ممکن است رانندگانی که به سلامت و عمر موتور خودروی خود اهمیت می‎دهند، با این سؤال مواجه شوند که استفاده از چه نوع بنزینی و با چه سطح کیفی برای خودرویشان مطلوب است؟ آیا بایستی برای خودروی خود از بنزین سوپر استفاده کنم؟ یا بنزین معمولی برای خودروی من مناسب است؟

بنزین دارای یک درجه کیفی است که اصطلاحاً به آن اکتان گفته می‌شود. عدد اکتان مشخص می‎کند که بنزین تا چه حد توانایی تراکم دارد تا خود به خود(بدون جرقه) منفجر شود. از آنجایی که تولید نیرو توسط موتور خودرو استوار بر اصل تراکم و انفجار صورت می‎گیرد، پس میزان اکتان سوخت نقش مهم و بسزایی در کارکرد موتور خودرو خواهد داشت.

طبق گزارش رسمی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، با استفاده از بنزین اکتان بالا، می‌توان از نرخ‌های تراکم بالاتری استفاده کرد، لازم به ذکر است که نرخ تراکم مستقیماً با مقرون به صرفه بودن حرارتی در ارتباط است و هرچه نرخ تراکم بالاتر باشد، موتور مقرون به‌صرفه‌تر عمل خواهد کرد.

در ایران دو نوع بنزین به طور معمولی و سوپر عرضه می‌شود. بنزین معمولی دارای اکتان ۸۷ و بنزین سوپر دارای اکتان ۹۵ هست.

ماشین من به بنزین سوپر نیاز داره یا بنزین معمولی؟

1-بنزین مناسب برای خودروهای داخلی با موتور تنفس طبیعی:

طبق توصیه تولیدکننده برای انواع پژو 405 و پارس و سمند با موتور XU7 باید از بنزین بدون سرب با عدد اکتان 95 استفاده شود.

طبق توصیه تولیدکننده برای انواع پژو 206 با موتور TU3 و TU5 باید از بنزین بدون سرب با عدد اکتان حداقل 87 یا 95 استفاده شود.

طبق توصیه تولیدکننده برای انواع رنو تندر90 و ساندرو با موتور  K4M باید از بنزین بدون سرب با حداقل عدد اکتان 87 یا 95 استفاده شود.

طبق توصیه تولیدکننده برای انواع پراید، تیبا، ساینا و کوییک با موتور M13 و M15 باید از بنزین بدون سرب و یورو 4 استفاده کرد. در مورد عدد اکتان برای این پیشرانه‎ها چیزی عنوان نشده است اما می‎توان عدد اکتان 87 را برای آن‎ها در نظر گرفت.

طبق توصیه تولیدکننده برای انواع سمند و دنا با موتور EF7 باید از بنزین بدون سرب با عدد اکتان 95 استفاده شود.

2-بنزین مناسب برای خودروهای داخلی و چینی با پیشرانه جدید یا توربو شارژ:

اکثر خودرو‎های چینی و داخلی که پیشرانه‎های بروزتر از سایر خودرو‎ها دارند یا از سیستم توربوشارژ استفاده می‎کنند نیاز به استفاده از بنزین با حداقل عدد اکتان 92 دارند. انواع محصولات چری، جک، ام‌جی، دیگنیتی و فیدلیتی، محصولات خودروسازی فردا، دایون و کلوت و SWM از جمله این خودرو‎ها هستند.

نکته: هزینه نسبتاً زیاد استفاده از بنزین سوپر شاید برای مالک مقرون به صرفه نباشد. در این صورت استفاده از ترکیب بنزین معمولی و سوپر، استفاده از اکتان بوستر در صورت سوختگیری با بنزین معمولی و استفاده از شوینده‎های سیستم سوخت‎رسانی برای خودروهایی که تا کنون گفتیم، توصیه می‎شود.

برای محصولات توربوشارژ داخلی از جمله دنا پلاس توربو دنده‎ای و دنا پلاس توربو اتوماتیک و سورن توربو توصیه تولیدکننده استفاده از بنزین با عدد اکتان 95 است.

در مورد شاهین با موتور توربوشارژ، بنزین با عدد اکتان 87 قابل قبول است.

3- بنزین مناسب برای خودرو‎های خارجی تنفس طبیعی:

غالب خودروهای وارداتی از جمله انواع کیا، هیوندای، تویوتا، لکسوس، ب ام و، مرسدس بنز با موتور تنفس طبیعی حداقل عدد اکتان 87 را برای استفاده نیاز دارند. با این حال برای جلوگیری از آسیب رسیدن به موتور این خودرو‎ها، سوخت پیشنهادی برای استفاده ترکیب بنزین سوپر و معمولی در هر باک است.

کمپانی کیا و هیوندای، استفاده از انژکتور‎شوی و پاک‎کننده سیستم سوخت رسانی تولید شده توسط برند خود را تحت عنوان انژکتور‎شوی +i3000 هیوندای-کیا توصیه می‎کنند.

4-بنزین مناسب برای خودرو‎های خارجی توربوشارژ:

طبق توصیه تولیدکننده انواع خودرو‎های ب ام و توربوشارژ شامل سری 3 با کد F (320i، 328i و 330i)، سری 4 با کد F (420i و 428i)، سری 5 با کد F و G (520i، 528i و 530i) سری 7، ایکس3 و ایکس4 با کد F با استفاده از بنزین با عدد اکتان کمتر از 91 آسیب خواهند دید.

محصولات فولکس واگن شامل تیگوان و پاسات،  گلف GTI و بیتل به بنزین با حداقل عدد اکتان 91 نیاز دارند.

انواع خودروهای مرسدس بنز توربو شارژ نیز شامل مدل‎های C-class، E-class، CLS-class، S-class با موتورهای 4 سیلندر، 6 سیلندر و 8 سیلندر توربو شارژ حداقل نیاز به بنزین با عدد اکتان 91 دارند.

بنزین پیشنهادی برای انواع خودروهای توربوشارژ لکسوس، شامل NX200T و RX200T بنزینی می‎باشد که حداقل عدد اکتان آن 91 باشد.

خودروهای هیبریدی کمپانی تویوتا-لکسوس مانند NX300h، کمری هیبرید و پریوس نیاز به بنزین با حداقل عدد اکتان 87 دارند.

5-بنزین مناسب برای خودرو‎های خارجی توربوشارژ با راندمان بالا:

برای اکثر خودروهای توربوشارژ با راندمان بالا از قبیل آلفارومئو جولیتا و 4C، مرسدس بنز CLA45 و GLA45، انواع لوتوس، ب ام و I8 و ولوو XC90، بنزین پیشنهادی باید حداقل عدد اکتان 94 یا 95 را دارا باشد.

مثلا مرسدس بنز برای CLA45 و GLA45 اعلام کرده که افزایش عدد اکتان تا 98، به راندمان بهتر پیشرانه کمک می‎کند. از این رو می‎توان به قاطعیت گفت استفاده از بنزین سوپر در کنار اکتان بوستر، از توصیه‎های حیاتی در استفاده از این خودرو‎ها می‎باشد.

جمع‎بندی:

دانستن عدد اکتان مناسب و استفاده‌ی آن در هنگام سوخت‌گیری امری مهم است که سبب استفاده‌ی بهینه از موتور و افزایش عمر مفید آن می‌شود که توجه به این نکته در مورد خودروهای با اکتان بالا ضرورت بیشتری می‌یابد، زیرا اگر به خودرویی که به بنزین معمولی احتیاج دارد، بنزین سوپر زده شود فقط از توان خودرو کاسته می‌شود ولی اگر به خودرویی که به بنزین سوپر احتیاج دارد، بنزین معمولی زده شود، هر بار قبل از رسیدن پیستون به بالاترین نقطه در سیلندر، بنزین اشتعال پیدا کرده و پیستونی را که هنوز حرکت سر بالایی خود را کامل نکرده به پایین می‌راند. نتیجه‌ی آن، فشار به مجموعه‌ی پیستون، شاتون، میل‌لنگ و سوپاپ‌هاست و معمولاً با صدای خشنی همراه است و عدم توجه به این مورد در دراز مدت سبب آسیب به موتور و کاهش عمر مفید آن می‌شود.